Nieuwe praktijken

Vloer 12: een drempelloze samenwerking

Met ontwerptalent alleen maak je geen architectuur, architectuur moet je ook organiseren. Hoe doe je dat als jong architectenbureau? Hoe krijg je het vertrouwen van opdrachtgevers en hoe kun je je ideeën ook realiseren? Het anderhalf jaar geleden geopende Vloer 12 is op die vraag misschien het antwoord.

Tijdens de totstandkoming van een ontwerp moet complexe regelgeving, technische kennis, de wens van de gebruikers, de traditionele bouwmethode van de aannemer en het humeur van de opdrachtgever allemaal op elkaar afgestemd worden. Met hopelijk ook nog een mooi gebouw als resultaat. Geen eenvoudige opgave en al helemaal niet als beginnend architect.

Vloer 12, een samenwerking van Bureau Bouwkunde met vijf jonge architectenbureaus,  ondervangt dit probleem. De vijf bureautjes zijn flexibel, initiatiefrijk, energiek en creatief, maar missen nog kennis en ervaring. Bureau Bouwkunde, een gerenommeerd bouwkundig bureau dat adviseert over techniek en regelgeving, heeft die ervaring wel.

Bureau Bouwkunde zelf begon als een soort bouwkundig servicebureau voor het architectenbureau van Jan Hoogstad. Na de afsplitsing in 1988 kwamen er ook opdrachten van andere bureau’s. In de loop der tijd werden dat grote en gerenommeerde opdrachtgevers, zoals Neutelings-Riedijk en MVRDV, maar ook buitenlandse bureaus als Foster en Siza.

In de toren aan de Schiedamsedijk 48 te Rotterdam vertelt Ruud Hazes, directeur van Bureau Bouwkunde, hoe Vloer 12 is ontstaan.

“Het idee was weer eens met jonge architecten te werken, als een soort kruisbestuiving. Jonge bureaus komen toch met ideeën die goed zijn voor onze eigen creativiteit. Als zij bijvoorbeeld een huis op z’n kop zetten dan krabben wij eerst wel even op ons achterhoofd, maar vervolgens denk je dan: waarom ook niet? Eigenlijk een waanzinnig goed idee! In 2007 zijn we de samenwerking toen echt gestalte gaan geven.”

“Via via zijn we op een bepaald moment in aanraking gekomen met wat jonge architecten, Erik Moederscheim en Ruud Moonen.

En hoe kwamen ze op de 12de verdieping terecht?

“Het moest vooral dicht in de buurt van Bureau Bouwkunde zijn, om het contact zo laagdrempelig mogelijk te houden. Daarom hebben we bij ons in het gebouw een halve verdieping vrijgemaakt. De 4 ruimtes die daar zijn gemaakt delen ook een centrale ruimte, zodat ook het onderlinge contact makkelijk is.

De dagelijkse gang van zaken bestaat er toch vooral uit dat zij langs kunnen komen voor advies?

“Klopt. Ze bellen op met een vraag en dan maken we een afspraak, of ik loop er gelijk heen. Maar het gebeurt ook dat we bij een opdrachtgever zitten en dat er een vraag is ontstaan waarbij wij denken, ‘Hé, dat kan wel eens aanleiding zijn om met Vloer 12 te gaan praten’. Dan stellen we ze voor en handelen ze het zelf verder af.”

Iets waar jonge bureaus ook tegen aan lopen, zijn eisen van opdrachtgevers. Kunnen ze op basis van jullie ervaring ook mee doen aan Europese aanbestedingen?

“Ja, dat kan. Dan meldt je je als combinatie aan.”

En wat hebben jullie er zelf verder aan? Is het de bedoeling dat die bureaus straks ook voor jullie werk gaan opleveren?

“Dat zou leuk zijn. Je bouwt tenslotte een relatie op als je twee jaar met elkaar in de weer bent, je leert elkaar goed kennen. En als het klikt en je wilt door met Bureau Bouwkunde, uitstekend, graag zelfs. Maar  ze hoeven niet per definitie met ons te werken. Het kan ook zijn dat een opdrachtgever al met een ander uitwerkingsbureau werkt.”

Jullie zijn nu anderhalf jaar bezig. Maakt Vloer 12 jullie verwachtingen waar?

“Meer dan dat. Bij die bureaus is het gewoon één en al enthousiasme en dat is bijzonder stimulerend. Ook voor de lezingen die Vloer 12 organiseert, is veel belangstelling. Er zijn nu twee lezingen geweest, over onderwerpen die jonge architecten aangaan, en de opkomst daarvan was overweldigend. Daar komen wel zestig jonge mensen op af. Dan merk je dat er veel behoefte is aan kennis over de praktijk, die blijkbaar beantwoord kan worden door zo’n stichting als Vloer 12.”

Kost het niet meer tijd dan jullie verwacht hadden?

“Nou, het kost gewoon tijd. Je moet wel zorgen dat je er niet teveel tijd in stopt, want het is naast ons reguliere werk. Maar we maken er graag tijd voor. En ik heb ook nooit echt een gemiddelde aangehouden per week per bureau. Bij de een is het meer dan de ander. Je moet natuurlijk een beetje flexibel met dat soort praktische dingen omspringen.”

De eerste bureautjes kwamen via via, maar zitten in principe maximaal twee jaar. En dan?

“Doordat het meer bekendheid krijgt, worden we nu ook gebeld. ‘Hebben jullie nog ruimte?’ Er is niet echt een wachtlijst. Het bestuur beslist, maar dan leggen we eerst ons oor te luister bij Vloer 12.”

De samenwerking zoals die is opgezet. Is dat een manier van werken die in de toekomst meer zal voorkomen?

“Ik kan me dat heel goed voorstellen… Je ziet dat ook al een beetje gebeuren, dat bureaus ervoor kiezen projecten tot en met het definitief ontwerp (DO) zelf te doen, en het bestek en de werktekeningen bij Bureau Bouwkunde neerleggen. Niet persé omdat ze het niet kunnen, maar omdat ze het niet willen. Die willen zich concentreren op het ontwerpen.”

—

via http://ruimtevolk.nl/2009/06/03/nieuwe-praktijken/